Kan Schiphol fors meer vluchten aan?
Donderdag 4 maart 2021
De Telegraaf 3 maart 2021 – Yteke de Jong en Paul Eldering
Luchthaven Schiphol kan fors meer groeien dan waar men nu op koerst. Dat blijkt uit een doorrekening van de verkiezingsprogramma’s door het Planbureau voor de Leefomgeving. Een aantal politieke partijen wil juist minder vluchten op Schiphol.
De nationale luchthaven gaat zelf uit van groeiruimte tot 590.000 vliegbewegingen in 2030, waar het PBL tot een maximum komt van 638.000 in 2030. „De helft van de milieuwinst door stiller wordende vliegtuigen mag worden gebruikt voor extra vliegbewegingen boven het plafond van 500.000 vliegbewegingen per jaar. Dat is op zich niet moeilijk te berekenen op basis van de technologische ontwikkelingen”, zegt Hans Hilbers van het PBL desgevraagd.
Gecontroleerde groei
Schiphol beperkt zich echter tot 1,5% per jaar, zo meldt een woordvoerder. „We gaan nu uit van vermindering van ernstig gehinderden en gecontroleerde groei tot 2030.” In de luchtvaartnota moet nog uitgewerkt worden hoe dat vorm moet krijgen, hoewel er dus al berekeningen liggen van het PBL.
Overigens is de verdere groei van Schiphol boven het huidige maximum van 500.000 vliegbewegingen nog niet zeker. Uit de verkiezingsprogramma’s blijkt dat het eind van de overstapluchthaven in zicht is als GL, SP en D66 hun zin krijgen. Het directe bestemmingennetwerk van Schiphol wordt mogelijk gemaakt door transferpassagiers, die met name door luchtvaartmaatschappij KLM en partners worden vervoerd.
Vliegbelasting
Omdat GL en D66 ook vliegbelasting voor transferpassagiers willen invoeren, prijst Schiphol zich dan uit de markt. Dat kan grote gevolgen hebben voor de toekomst van KLM, dat nu de grootste gebruiker is van de luchthaven. Alleen PvdA en CDA staan open voor groei richting 600.000 vliegbewegingen. De plannen VVD en PVV zijn niet meegenomen in de doorrekening van het PBL.
Ook willen veel partijen hogere vliegbelastingen. De totale capaciteit van de Nederlandse luchthavens ligt in 2030 op 740.000 vliegbewegingen, waarvan 25.000 vliegbewegingen voor Lelystad Airport. GL en ChristenUnie willen dat de omstreden polderluchthaven nooit open gaat voor de burgerluchtvaart.
Volgens voorzitter Frank Oostdam van reiskoepel ANVR zal de reissector niet eerder dan eind 2022 terug zijn op het precorona niveau. ,,Dat geldt ook voor de luchtvaart. Ik kan mij vinden in de nieuwe luchtvaartnota met een gematigde groei tot 1,5% per jaar op Schiphol inclusief verduurzaming. Die ontwikkeling herken ik in de PBL-cijfers. Groei is ook nodig om een luchthaven als Schiphol te behouden met Lelystad Airport als overloop.”
PBL heeft rekening gehouden met corona, zegt Hilbers. Schiphol viel daardoor vorig jaar terug naar de helft van de maximum capaciteit. „De verwachting is dat het luchtverkeer de komende jaren weer terug zal komen.”
’Ingrijpende maatregelen’
Delegatieleider Matt Poelmans van de bewoners in de Omgevingsraad Schiphol vindt dat het PBL er onterecht vanuit gaat dat Schiphol nog wel flink zou kunnen doorgroeien. ,,De minister heeft aangegeven dat boven 540.000 vluchten ingrijpende maatregelen nodig zijn, waar nu geen zicht op is. De Onderzoeksraad voor Veiligheid ziet problemen met meer dan 500.000 starts en landingen.”
Het PBL maakt volgens Poelmans een denkfout. ,,Ze gaan uit van de scenario’s die ze in 2015 samen met het Centraal Planbureau hebben ontwikkeld voor luchtvaart als onderdeel van de mobiliteit. Die zijn afgestemd op het toenmalige mainportbeleid dat uitging van een zo groot mogelijke groei van Schiphol en KLM door het aantrekken van zoveel mogelijk overstappers. Met als doel bijdrage aan bnp en werkgelegenheid in de regio Schiphol. Een jaar later al was dat beleid achterhaald.”
Milieuruimte
Groei is volgens Poelmans niet zinvol meer zonder concrete extra milieuruimte. ,,De economische noodzaak ontbreekt. Daarvan zouden CPB en PBL afstand moeten nemen. Het gaat om selectieve verbindingen tot 2050. Het volgende kabinet moet de planbureaus opdragen hun scenario’s aan te passen”, meent hij.
